14/6/07
Het schooljaar zit er voor mij intussen al weer bijna een week op, nu nog wachten op de altijd zeer druk in de weer zijnde Lieve en we kunnen op verlof vertrekken.
Waarom ik dan geen tijd vond om al eerder te schrijven? Goede vraag!
Het plan om als volwassene nog Chinees te leren neemt meer en meer Herculeaanse proporties aan. Nu ik eindelijk wat karakters kan lezen en wat basiswoorden versta, blijkt dat de Chinese taal weliswaar een gemakkelijke spraakleer heeft, maar dat compenseert door tienduizend veelgebruikte staande uitdrukkingen! We staan nog maar aan het begin van de studie… de Chinese lessen lopen nog dik drie weken en de leraars pompen de nieuwe uitdrukkingen er op een drafje met dozijnen gelijk in. Vermoeiend…ik ben niet de enige student die zin heeft het te laten afweten.

De omgeving verandert terwijl je er naar kijkt. Elke dag een paar graden warmer, de lotusbloemen springen uit de vijvers, de rokken krimpen, de campus slibt dicht met Chinese parasols –Chinese vrouwen zijn als de dood voor een sprankeltje zon op hun huid, je ziet zelfs Chinese‘boerkas’.
De omgeving van de unief verandert ook. De twee buurdorpen zijn zo goed als volledig afgebroken, de wegen kapotgereden door de vrachtwagens, het woud van kranen staat er al, de eerste gebouwen kruipen uit de grond ; om nog rustig te kunnen fietsen moeten we noodgedwongen over slechte veldwegen rijden.
Deze week las ik nog enkele artikelen over afbraak en opbouw. De afbraak van die dorpen is een nieuw fenomeen; enkele jaren geleden nog werden de gronden van de boeren onteigend voor stadsuitbreiding, maar mochten ze in hun huis blijven wonen –dat kostte minder dan hun een nieuw appartement geven en ze waren nog tevreden ook. Daardoor vind je nu in alle steden – ook in Shenyang- achtergebleven ‘stadsdorpen’. Die zijn intussen verloederd, de boeren verdeelden hun ruime huizen in kamertjes die ze goedkoop verhuren aan de gastarbeiders en houden zich zelf bezig met allerhande gesjacher. Herinner u het dorp voor recuperatie van huisvuil waar Lieve het enkele weken terug over had. Grote steden als Beijing en Shanghai zijn begonnen met die stadskankers op te ruimen, in Beijing tussen de 200 en 300! Dat gaat niet zonder protest, de ‘boeren’ verliezen hun (huur)inkomsten, de gastarbeiders hebben geen dak meer boven het hoofd want sociale woningen zijn alleen voor stedelingen bestemd. Er wordt volop gediscussieerd wat er moet gebeuren…
Eén of andere onderminister heeft intussen ook een artikel gepubliceerd waarin hij China beschrijft als het land van de ‘duizend gelijke steden’. In de immobiliënsector is eenheidsworst troef, buiten enkele prestigeprojecten lijken alle nieuwbouwen op mekaar. Volgens de heer onderminister heeft de bouw- en vooral afbraakwoede van de voorbije 25 jaar al veel meer schade toegebracht aan het patrimonium dan de rode wachten tijdens de culturele revolutie.

Ja, er wordt hier gediscussieerd in China. Er is dan ook meer dan stof genoeg.
De prijs van het varkensvlees is met meer dan de helft gestegen. Vorige jaren was die erg laag, de boeren verminderden de productie, en ziedaar het resultaat. De Chinezen leren beetje bij beetje dat de markteconomie serieus kan falen; de regering heeft aangekondigd dat ze indien de toestand nog verergert, zal ingrijpen en strategische voedselvoorraden goedkoop op de markt brengen.
De Chinese varkens zijn bovendien nog getroffen door een nieuwe geheimzinnige ziekte, ‘blauwoor’. Officieel zijn er al 25.000 noodslachtingen gebeurd, de westerse pers suggereert dat het om miljoenen kan gaan; en de gewone Chinees vraagt zich af of dat dure varkensvlees nog wel veilig is, een gewezen directeur van het Chinese ‘agentschap voor voedselveiligheid en veiligheid van de geneesmiddelen’ is onlangs ter dood veroordeeld wegens zware nalatigheid en corruptie.
De streek rond Shanghai dreigde even zonder drinkwater te vallen, het Taihu meer – letterlijk ‘het grote meer’- was vervuild door groene algen. Een aantal politieke leiders uit de buurt is de laan uitgestuurd; ze worden verantwoordelijk geacht voor de vervuiling door liefst 20.000 kleine chemische bedrijven; ook alle dorpen en steden rond het meer moeten nu dringend een waterzuivering gaan bouwen.
In het bekken van de Yangze rivier zijn grote overstromingen met enorme schade aan de landbouw en tientallen doden; sommige kleinere stuwdammen dreigen te begeven; langs de bovenloop van de Gele stroom heerst extreme droogte; de al erg arme boeren van de provincie Gansu zullen deze herfst niet moeten oogsten….Hier en daar wordt gewezen op het verband met de opwarming van de aarde…. China heeft een nieuw plan naar voor geschoven op de uitstoot van broeikasgassen per productieeenheid te beperken maar zelfs dan zal economische ontwikkeling nog voor een sterke verdere toename zorgen. De redenering van de Chinezen is recht voor de raap: wij willen wel helpen om het milieu te beschermen maar de economische ontwikkeling blijft de prioriteit; jullie Westerlingen hebben een eeuw lang naar hartelust de wereld kunnen vervuilen; vandaag stoot de gemiddelde Amerikaan (Europeaan) nog altijd vier keer meer gassen uit dan de gemiddelde Chinees; wij Chinezen ondergaan mee de gevolgen van jullie wangedrag; veeg eerst eens voor eigen drempel en geef kritiek op ons de dag dat jullie per persoon even weinig uitstoten als wij.
De sfeer van einde schooljaar begint hier al rond te hangen. De lessen zijn gedaan, maar de Chinese leraars moeten eerst nog gaan helpen bij de nationale toegangsexamens en daarna hier examens afnemen. Die nationale toegangsexamens zijn zoiets als de Franse bac. Meer dan tien miljoen kandidaten om aan de universiteit te studeren, voor een kleine vijf miljoen plaatsen; een slaagkans van bijna de helft, tot voor kort was dat veel minder, op een bepaald moment in de jaren 80 maar één kans op acht. De buitenlandse leraars hebben allemaal ongeveer gedaan, zoals blijkbaar elk jaar zijn er ook nu weer heel veel die weggaan. De jongeren die hier komen om ervaring op te doen, en nu terug naar hun land gaan of naar een andere universiteit om iets anders te zien. Kyle gaat doctoreren in Amerika. Jennifer gaat in Engeland vervroegt pensioen aanvragen. Nolan die voor de Amerikaanse staat werkt en dus beter verdient, doet voort maar zijn project gaat verder in Urumqi, in het Westen van China. De gepensioneerde Sato wil terug naar haar echtgenoot in Japan. Wie blijft hier dan: ondergetekende die volhardt in zijn tweejarenplan; Michael, Peter, en Melanie die hier getrouwd zijn. De Indische professor en de Filippijnse vader van vijf kinderen die hier meer verdienen dan ze in eigen land kunnen krijgen en dus nog maar eens een ‘laatste’ jaartje bijgetekend hebben. De rondborstige zwarte Amerikaanse Jim, waarvan ik destijds dacht dat ze het geen maand zou uithouden, heeft ook de smaak te pakken. En ja, het regiment missionarissen: er zitten bij die buitenlandse leerkrachten verschillende erg gelovige christenen van mij onbekende secten ; die zijn hier actief in ondergrondse ‘huiskerken’, leren allemaal ijverig Chinees en maken helemaal geen aanstalten om weg te gaan; ik las in de pers dat buitenlandse religieuze organisaties op die manier proberen China binnen te komen. China heeft vrijheid van godsdienst, maar de godsdienst moet officieel erkend zijn en dat zijn die secten niet.

Vorig weekend hadden we hier bezoek, het eerste sinds ons verblijf in Shenyang.
We kregen Jan en Arlette op bezoek. Niet echt neofieten, ze wonen al meer dan een jaar in Shanghai. Toch was Shenyang voor hen nog een ontdekking. Deze stad is zoveel ‘Chineser’ dan Shanghai. We bezochten het oude keizerlijke paleis en een graftombe van Qing dynastie, ik had die wel al gezien maar Lieve nog niet; we klommen op de televisietoren en vonden daar op tweehonderd meter hoogte een echt draaiend restaurant met nog lekker eten ook. Ik ontcijfer dat er ‘sneeuwbergsoep’ op het menu staat; Lieve heeft direct door dat het om soep met slierten eiwit gaat, haar ‘Chinees’ gaat met sprongen vooruit! De zondag begaven we ons naar de tentoonstelling van het culturele en natuurlijke werelderfgoed van de Unesco. De expo was juist geopend op de site waar vorig jaar de wereld tuinbouwtentoonstelling was. De tuinen en bossen zijn er nog bijna allemaal, de expo zelf in twee grote hallen is een verdeeld succes. Het Chinese erfgoed wordt heel mooi en met veel informatie getoond, maar het buitenlandse is ondermaats. Foto’s, groter en kleiner allicht naargelang de sponsoring van het betrokken land. Een enkele maquette (Versailles van Louis XV, het vrijheidsbeeld, de pyramiden,…), zo goed als geen uitleg. Enkele fotootjes van Brugge, Mechelen,Brussel en Gent, allemaal onder de titel ‘Bruges’. Enkel interessant wanneer je een katalogus wil aanleggen van wat je ooit nog wel eens wil gaan bezoeken. Het zal de Chinese bezoekers wel doen dromen, maar weinig bijleren…
We profiteren ook van ons bezoek om nog enkele onbekende wandelstraten te ontdekken en enkel nieuwe restaurants uit te testen. Op de terrasjes in de stad tapt men fluitjesbier van het vat in kannen van anderhalve liter, en is er een grote keuze aan barbecue gerechten – van kippepoten en viskoppen tot mosselen, groene bonen, look en zijderupsen – we zijn het er over eens dat die laatsten wel vies maar toch lekker zijn, een beetje leverpastei-achtig. Een geslaagd weekend!

Tot besluit nog een kleine anecdote: panelen kopen om op te schilderen.
Er is hier niet te ver (5 km) vandaan een doe het zelf winkel die ingevoerde houtpanelen verkoopt van het soort dat Lieve gebruikt om op te schilderen. Alleen zijn die 2,44 m groot. Zagen dus! Lieve heeft keurig haar zaagplannetje getekend, ikzelf begeef me on één uur in de namiddag ter plaatse, vergezeld van ons ‘engelstalig’ vriendinnetje Wang Fan. Ze moet me helpen uitleggen wat we willen, van een vorig bezoekje weet ik immers al dat in deze winkel niets simpel is, en van Wang Fang weten we dat ze nogal doortastend is. We worden meteen keurig opgevangen door een verkoper die uitlegt dat ze geen panelen kunnen zagen. Hoezo, we staan hier naast een modern uitgeruste zagerij en een bordje dat ik vrij vertaal als ‘we zagen alles op uw maat’! Ja, maar die werkt niet, want teveel lawaai voor de klanten van de winkel! Kan die dan niet voor één keer gebruikt worden? Nee, de ‘specialist’ is hier niet meer. Intussen is ons groepje aangegroeid tot vijf, ik, mijn rechterhand en drie belangstellende verkopers . We palaveren rustig verder, zij hebben zo te zien toch niets anders te doen. Of er dan geen andere oplossing is? Dat is een moeilijke vraag, die moet ten gronde uitgediscussieerd worden. Ja, we kunnen de plaat ergens anders laten zagen? Waar? Dat weten ze niet zo goed, maar de behulpzame jongens komen uiteindelijk toch met een adres af. We krijgen de raad er eerst eens te gaan kijken en nadien pas het transport van de plaat te regelen. Het is drukkend heet die dag, mijn rechterhand heeft haar zijden parasolletje vergeten en tot overmaat van ramp zijn alle taxis om twee uur vol! Behoorlijk gestoofd raken we eindelijk weg. De taxi zet ons enkele kilometer verder af in een drukke straat. Dit is het adres, bevestigt hij. Geen zagerij te zien, wel een rij mannen op de stoep, elk met een bordje ‘schrijnwerker zoekt werk’ en een handzaag! Wang Fan gaat informeren. We worden doorverwezen naar een gast met een fiets; in zijn mandje ligt inderdaad een electrische cirkelzaag! De onderhandelingen worden ingezet, onder grote belangstelling van de collega’s. Voor dit belangrijk precisiewerk vraagt hij 8 euro; ik schat dat het een half uur zal duren, een stielman verdient hier normaal ongeveer een euro per uur. Mijn tegenbod: 2 euro! On het lange verhaal kort te maken, we eindigen op 5 euro, op voorwaarde dat hij meegaat om de plaat in de winkel te zagen- ik zie het niet goed zitten eerst nog eens een kar te huren om die plaat hier op deze straathoek te krijgen!
Zo gezegd zo gedaan! De onderhandelingen met het voltallige verkoperscorps herbeginnen. Kan de plaat hierbinnen gezaagd worden, in één van de magazijnen? Na rijp beraad komt het definitieve nee. We mogen alleen werken op een terrein vol afval aan de achterkant van he magazijn. Dat komt nog goed uit, meteen hebben we dan afval van paletten waar we onze plaat kunnen opleggen. Onze specialist schrijnwerker pakt het volgende probleem aan: een geleidingslat om recht te kunnen zagen. Het magazijn staat vol met latten in alle lengten en vormen, maar het is ‘onmogelijk’ om er daar één van te lenen, besluit de hoofdverkoper. Er moet toch een oplossing zijn? Tja,… misschien kunnen jullie twee platen kopen, de tweede plaat als geleider gebruiken om te zagen, en nadien, indien ze ongeschonden is, naar de klantendienst gaan om ze terug te geven…de winkel heeft een soepele klantendienst, ze nemen alles zonder meer terug, dat weet ik al uit ervaring. Haha, alleen, dan moet de clark nog eens terugeroepen worden om de stapel platen opnieuw op de grond te zetten, want er is natuurlijk geen sprake van dat men met de hand een plaat van de hoop zal nemen.Vergezeld van mijn suite: rechterhand, specialist schrijnwerker en drie verkopers, trek ik naar de kassa. Er staat één klant voor mij, het duurt eindeloos; juist wanneer de zaak in orde komt, heeft de schrijnwerker een lumineus idee; we hebben de tweede plaat niet nodig, hij zal beginnen met een afvalstrip te zagen en die als geleider te gebruiken. Stop dus, een plaat terug naar de rekken brengen. Intussen is er alweer een nieuwe klant aan de kassa. Die heeft allerlei kleinigheden uit verschillende afdelingen gekocht; iedereen lijkt hier voor eigen rekening te werken, dus voor ieder product moet een bonnetje in drievoud ingevuld en afgestempeld worden en in een aparte lade betaald worden. Uiteeraard kan dit werkje niet door één kassier(ster) ; we staan daar dus met drie kassiersters, twee klanten en mijn suite, iedereen even rustig van ‘we hebben toch alle tijd’. Oef, de plaat geraakt uiteindelijk betaald. We trekken de parking over naar helemaal achteraan, installeren ons op oude palletten, halen de machine uit… waar kunnen we stroom krijgen? Binnen! Gelukkig zijn de drie verkopers ons gevolgd, één wordt erop uitgestuurd om een verlengkabel te zoeken die door een verluchtingsrooster gestoken wordt; pech, het ding komt maar een halve meter buiten de gevel; dan nog maar eens terug voor een tweede kabel. Maar goed, we raken toch aan het zagen; na twee gelukte zaagsnedes beseffen de verkopers dat er niet veel sensationeels meer te beleven valt en druipen af. Het gezaag verloopt zonder verdere incidenten. We kunnen onze drie vierkante meter panelen in een taxi laden en arriveren om halfzes precies in Lieve’s atelier. Viereneenhalf uur om eventjes wat te zagen… er is nog ruimte voor productiviteitsverhoging. Goed dat ik hier nog een extra jaartje management lessen kom geven!