21 april 2007

19/4
Het boek van mijn hoogbejaarde vriendin Isabel Crook uitgelezen: ‘Ten mile inn’, fascinerend! Ze was met haar man in China in 1947, om een verslag te maken over de Chinese revolutie, en besloot uiteindelijk hier te blijven. Begin 1948 kregen ze toelating om van dichtbij een politieke massabeweging in een Chinees dorp ‘Ten mile inn’ te volgen. Ten mile inn was al in 1941 onder communistische controle gekomen. Die hadden in het dorpje van 1500 inwoners de landhervorming doorgevoerd: grootgrondbezitters en rijke boeren waren onteigend, en alles verdeeld onder arme boeren en boeren zonder land. Maar in 1948 was de situatie er nog altijd niet bevredigend. De arme boeren waren ondanks de herverdeling nog straatarm, en dus was er ondertussen een poging geweest om ook de middelrijke boeren (zoiets als onze kleine middenstanders) gedeeltelijk te onteigenen; dat was faliekant afgelopen – ze verkochten, aten en dronken alles op wat ze konden en lieten hun velden braak liggen- en de communistische partij had erkend dat de maatregel fout was. De nieuwe (communistische) dorpsleiders werden bovendien beschuldigd van persoonlijke verrijking (ze hadden een en ander voor zichzelf gekocht aan spotprijzen) en dictatoriaal optreden. De arme boeren hadden nog altijd niets te zeggen, de meesten wachtten passief op orders,vroeger van de landheer, nu van de communisten. Er was rivaliteit tussen de verschillende wijken en families (door inteelt waren er hier zoals op veel plaatsen in China, maar enkele families). Drugs, prostitutie en gokken waren nog altijd niet volledig uitgeroeid. Intussen breidde de communistische beweging zich succesvol uit in heel China, de eindoverwinning was in zicht (in 1949) en de partij besloot in de gebieden die al langere tijd onder controle waren grote kuis te houden om een voorbeeld te geven hoe het echt moest.
In die omstandigheden arriveren in februari 1948 een dozijn kaderleden van de partij om Ten mile inn te hervormen. Bedoeling is de macht in het dorp in handen te geven van de op te richten ‘Vereniging van arme boeren’, de vrouwen te emanciperen, fouten bij de klassering van de bevolking in arme en middelrijke boeren te corrigeren, in onderling overleg en zonder dwang een nieuwe gedeeltelijke en vrijwillige herverdeling van gronden, werktuigen en huizen door te voeren zodat er geen ‘gaten’ – families zonder voldoende productiemiddelen- meer overblijven, de leden van de partij hun fouten te doen verbeteren en indien ze misdaden begaan hebben hen voor het gerecht te brengen, en het gezag en prestige van de partij bij de bevolking te herstellen. Dat alles door discussie en advies aan de bevolking; en geen geval mogen de kaderleden van buitenaf zelf het gezag in handen nemen!
Het boek geeft bijna letterlijk het relaas van dag tot dag van de vooruitgang die ze boeken en de moeilijkheden waarop ze stoten. De klus vraagt twee maanden van intensief vergaderen, meestal ’s avonds nadat de boeren met hun werk op het veld gedaan hebben.
Nog eens twee maanden later is er een evaluatie bezoek van een driekoppig team en worden de genomen maatregelen bijgeschaafd. Er is door de bevolking een nieuw gemeentebestuur verkozen met overwegend arme boeren en ook enkele vrouwen, niemand in het dorp is nog zo arm dat hij/zij niet genoeg heeft om te leven. Nu de positie van iedereen eindelijk duidelijk is, kan er serieus gewerkt worden. De 18 leden van de communistische partij hebben hun fouten erkend en beloven hun leven te beteren; ze hebben alles teruggegeven wat ze ten onrechte verwierven, en verschillende zijn verkozen in leidinggevende posities in het dorp.
Het boek toont het succes maar ook de moeilijkheden en hoe gemakkelijk er van alles kan mislopen de uitvoering van zo een programma, en dat nog maar in één klein dorpje, en hoever de communistische organizatie nog maar staat, zeven jaar na de bevrijding van de streek. Doe dat alles maal 500.000 en je begint een idee te krijgen welk titanenwerk het ‘uitvinden’ van het nieuwe China wel was. Isabel zelf heeft het allemaal als ooggetuige meegemaakt, nu al zestig jaar lang. Fantastisch om er met zo een monument te kunnen praten. We gaan haar zeker terug opzoeken wanneer we nog eens in Beijing geraken.

En ja, nog iets: heb toelating gekregen om de lessen van 30 april te verplaatsen zodat een hele week verlof vrijkomt. Volgens mijn bazin een gunst, de andere buitenlanders die al langer in China waren hadden volgens haar kunnen weten dat het verlof pas op het allerlaatste moment beslist wordt en gingen dus in de fout door al biljetten te bestellen. Een Amerikaanse collega publiceert een open brief waarin hij het gebrek aan respect voor buitenlandse leerkrachten aan de kaak stelt. Nogal erg onbeleefd vind ik, ook al heeft hij gelijk dat er ruimte is om leraars (ook Chinese) correctere informatie te bezorgen en de school efficienter te laten draaien.